Egzekucja Alberta Forstera

28 lutego 1952 w więzieniu mokotowskim w Warszawie powieszono SS-Obergruppenführera Alberta Forstera, gauleitera Wolnego Miasta Gdańska (WMG), a po wybuchu wojny namiestnika Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie. 

Członek NSDAP nr 1924, SS nr 158. Funkcję gaulaitera WMG objął na polecenie Adolfa Hitlera w październiku 1930 r. W szybkim czasie nielegalne utworzył, uzbroił oraz rozbudował oddziały SA i SS na teranie WMG, a prześladowania przedstawicieli opozycji, Polaków oraz Żydów rozpoczął na długo przed wojną.  Jest odpowiedzialny za powstanie obozu koncentracyjnego Stutthof, masowe egzekucje w Piaśnicy, a także  za prześladowania Polaków w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie oraz ich masowe wysiedlenia. W listopadzie 1939 roku Forster powiedział: Kto należy do narodu polskiego, musi zniknąć. Najzaszczytniejszym dla nas zadaniem jest uczynienie wszystkiego, aby każdy przejaw polskości zginął bez reszty.

Wiosną 1945 r. uciekł  przed Armią Czerwoną motorówką z Gdańska. W Niemczech zatrzymali go Brytyjczycy i w sierpniu 1946 r. wydali Polsce. Obradujący w Gdańsku Najwyższy Trybunał Narodowy 28 kwietnia 1948 r. skazał go na śmierć. Ponieważ wyroku nie wykonano od razu narodziła się teoria, że Forster nie został powieszony i do końca życia przebywał w areszcie domowym. Są to jednak wyłącznie przypuszczenia. 

Spragnieni wiedzy historycznej mogą dowiedzieć sie więcej na temat zbrodniczego gaulaitera z książki Dietera Schenka "Albert Forster, gdański namiestnik Hitlera". 

 

Forster w czasie procesu w Gdańsku.

 

Książka autorstwa Dietera Schenka

23. Februar – Todestag vom seliggesprochenen Pfarrer Stefan Wincenty Frelichowski

Der seliggesprochene Pfarrer Stefan Wincenty Frelichowski 

Er ist am 22. Januar 1913 in Chełmża zur Welt gekommen und war das dritte von 6 Kindern von Ludwik und Marta geborene Olszewska. Die Grundschule und das Lyzeum hat er in Chełmża abgeschlossen. Am 21. März ist er der 2. Zawisza Czarny Pfadfindergruppe beigetreten. Kurz danach wurde er zum Mitglied des Jugendverbandes der Gemeinschaft Christlichen Lebens. Die beiden Organisationen haben ohne Zweifel seine Lebenseinstellung und seinen Charakter in gewisser Maße geprägt. In der Pfadfindergruppe stieg er ständig zu neuen Funktionen und Graden auf.

Im Jahre 1931 ist er dem Priesterseminar in Pelplin beigetreten. Während des Studiums, zwischen 1933 und 1936, war er Kommandant von dem Kreis des Starszoharcerskie Zreszenie Kleryków (Verband von Pfadfinder-Pristerseminaristen). Die Priesterweihe hat er am 14. März 1937 empfangen. Zuerst erfüllte er die Funktion des Kaplans und des persönlichen Sekretars von Stanisław Wojciech Okoniewski - Bischof des Bistums Kulm (Chełmno). Am 2. Juli 1938 wurde er zum Vikar der Maria Himmelfahrt Pfarrgemeinde in Thorn (Toruń). In seiner seelsorgerischen Arbeit nutzte er die in der Pfadfindergruppe gesammelte Erfahrung. Ohne Probleme verstand er sich mit Jugendlichen und wurde von ihnen gemocht. Kurz vor dem Ausbruch des Zweiten Weltkriegs bereitete er die Jugendlichen zu schweren und verantwortungsvollen Aufgaben vor, die im Kriegsfall notwendig gewesen wären.

Am 11. September 1939 wurde Pfarrer Frelichowski samt mit anderen Pfarrern seiner Gemeinde von Deutschen verhaftet. Die Pfarrer wurden im Thorner Gefängnis geschlossen, dann wurden sie entlassen. Pfarrer Frelichowski wurde erneut am 18. Oktober verhaftet. Man hat ihn im Fort VII eingesperrt, wo er 3 Monate blieb. Während des Aufenthalts im Fort organisierte er das religiöse Leben unter den Häftlingen. Pfarrer Wojciech Gajdus, Mithäftling von Pfarrer Frelichowski, schreibt folgend darüber:

„…im Fort VII gab es im Obergeschoss eine dunkle Bäckerei für Soldaten. Gleich hinter dem Ofen, bei der Wand, gab es ein bisschen Platz, da legten die Häftlinge ihre Sündenbekenntnisse vor dem Pfarrer ab. Jungen und Männer tasteten in der Dunkelheit nach der Ecke der Bäckerei. Da wartete ein Mann, der mit dem Gott die Seelen versöhnte. Mehrfach sah ich die Geste, die Bitten ausdrückte, den Gott und den Menschen anflehte und sie vereinigte. Ich sah die Menschen, die von dem Bäckerei-Beichtstuhl, von dem Mann, der da immer wartete, zurückkehrten… Dieser Pfarrer nahm die Beichte wie alle anderen Pfarrer ab. Was war daran so außergewöhnlich? Das war Wicek, er fing den Gott unmittelbar und man fühlte den Moment; etwas in seiner Stimme… brachte das Echo von der Stimme, die selten gehört werden konnte. Die Stimme, die dem Herzen diesen Schlag gab, bei dem der Hungrige das Brot bekam und der Leere voll wurde, so dass  ihm befohlen wurde weiter zu gehen - und zu vertrauen“.       

Am 10. Januar 1940 wurde Pfarrer Frelichowski samt mit anderen Pfarrern ins Lager in Nowy Port, in Danzig, transportiert. Dort blieb er fast eine Monate. Ende Januar wurde er ins Stutthof-Lager geschickt.

In Stutthof wurden Pfarrer zu schwierigsten Aufgaben gezwungen. Während der Abendapellen wurden sie wegen vermeintlicher Ordnungswidrigkeiten, wie z.B. „schlechte Arbeit“,  oft zur Prügelstrafe verurteilt. Während eines der Apellen wollte Pfarrer Frelichowski anderen Häftlingen den Mut geben, deshalb ging er als erster zur Prügelstrafe. Als einer der Häftlinge, der aus Pommern stammte, starb, wagte Pfarrer Frelichowski eine streng im Lager verbotene Bestattungszeremonie vollzuziehen. Dafür wurde er von Deutschen verprügelt. Am 21. Marz 1940, am Gründonnerstag und am 24. Marz am Ostern, beteiligte sich Pfarrer Frelichowski an Veranstaltung und Haltung der Messe. Die beiden Messen haben im Pfarrer-Block vor dem morgendlichen Weckruf heimlich stattgefunden.        

Am Karfreitag, am 22 März 1940, haben die SS-Männer die  Pfarrer besonders gequält. Es wurde ihnen angeordnet sich auf den Boden zu legen. Der Lagerführer trat auf sie und schlug sie mit einem Stock. Pfarrer Frelichowski tröstete die Pfarrer mit den Worten vom Heiligen Paulus: „Jetzt freue ich mich in den Leiden.... Ich setze also meinen Körper für das ein, was von den Leiden des Messias für seine Gemeinde noch aussteht.“   

Im Stutthof-Lager arbeitete Pfarrer Frelichowski beim Hinaustragen der Leichen aus dem Revier und bei den Arbeiten im Steinbruch von dem Grenzdorf-Unterlager. Am 9. April 1940 wurde der Pfarrer ins KL Sachsenhausen zusammen mit ungefähr 1000 Häftlingen transportiert. Im Lager bekam er die Nummer 20966. 

In Sachsenhausen wurde der Pfarrer erniedrigt und verfolgt. Der Blockführer, Kriminalist Hugo Krey, wollte Pfarrer Frelichowski vor den SS-Männern und Häftlingen lächerlich machen, indem er ihn zu seinem „Bischof“ ernannte. Als Zeichen dafür sollte Pfarrer Frelichowski sich so rasieren, dass auf seinem Kopf etwas wie ein Scheitelkäppchen blieb. Pfarrer Frelichowski akzeptierte ruhig alle Schikanen. Nachdem er zum Block 56 versetzt wurde, musste er Barken ausladen und Ziegel für das neue  Krematorium tragen. Außer der schweren Arbeit, organisierte und entwickelte er die ganze Zeit das religiöse Leben im Lager.

Mitte Dezember 1940 wurde Pfarrer Frelichowski, mit anderen Seelsorgern, ins KL Dachau transportiert, wo er nach 4 Jahren den Märtyrertod erlitt. In Dachau hatte er die Nummer 22492. 

An Fleckfieber und Lungenentzündung erkrankt starb Pfarrer Stefan Wincenty Frelichowski im Block 7 am 23. Februar 1945. Mit Erlaubnis der Obrigkeit des Lagers wurde seine Leiche öffentlich im Sektionssaal gezeigt. Der Leiter von diesem Saal, ein Freund von Pfarrer Frelichowski, Medizinstudent Stanisław Bieńka, auf Wunsch von Pfarrer B.Czapliński nahm zwei Knöchel aus dem Ringfinger der rechten Hand, um die Reliquie abzusichern. Aus eigener Initiative machte er einen Gipsausguss von seinem Gesicht. Der Gipsausguss samt mit einem Knöchel wurden auf dem Lagergelände vergraben. Nach der Befreiung des Lagers wurden sie der Mutter, Marta Frelichowska, übergegeben. Das zweite Knöchel wurde in die Mauer von Maria Himmelfahrt Kirche in Thorn eingemauert. 

Im Jahre 1964 begann Bischof des Bistums Kulm Kazimierz J. Kowalski ein neues Verfahren, um mehr Informationen über das Leben und heroische Tugenden vom Pfarrer Frelichowski zu sammeln. Im Jahre 1992 hat die Kongregation für die Selig- und Heiligsprechungsprozesse das Thorner Bistum  mit der Kontrolle über das Verfahren betraut. Am 18. Februar 1995 wurde das Verfahren feierlich beendet. In 1999 hat der Papst Johannes Paul der II den Pfarrer Stefan Wincenty Frelichowski seliggesprochen. In 1948 bekam Pfarrer Frelichowski posthum den Orden Polonia Restituta und in 1995 – das Silberne Verdienstkreuz für die Verdienste für den Polnischen Pfadfindergruppeverband. Seinen Namen bekamen ein Platz in Thorn und die Glocke von der Kirche in Jastrząb.

Quelle: Elżbieta Grot „Błogosławieni męczennicy obozu Stutthof” Gdańsk 1999.

ws

Tłumaczenie: Maja Jabłońska

23 febbraio - anniversario della morte del Beato padre Stefan Wincent Frelichowski

Il Beato padre  Stefan Wincenty Frelichowski

È nato il 22 gennaio 1913 a Chełmża come il terzo dei sei figli di Ludwik e Marta, cognome di nascita, Olszewska. A Chełmża ha frequentato la scuola elementare ed il ginnasio. Il 21 marzo 1927  è entrato a far parte del Gruppo di Boyscouts  Zawisza Czarny. Poco tempo dopo ha aderito all'associazione Congregatio Mariana. Senza dubbio tutte le due organizzazioni hanno esercitato una significativa influenza sul suo atteggiamento ed il carattere. Partecipando nel gruppo degli scout passava ai gradi successivi e acquisiva le nuove funzioni.

Nel 1931 è entrato nel Seminario a Pelplin. Durante gli studi, negli anni 1933-1936 era un comandante dell'Associazione degli Studenti del Seminario facenti parte degli Boyscouts. Il 14 marzo 1937 ha preso i voti. All'inizio svolgeva la funzione di un cappellano e di un segretario personale del vescovo di Chełmno, Stanisław Wojciech Okoniewski a Pelplin, e il 2 luglio 1938  è  stano nominato il vicario della parrocchia di  Wniebowzięta Najświętsza Maryja Panna a Torun. Nella sua attività religiosa usufruiva dell'esperienza acquisita durante la sua appartenenza ai boy scout. Entrava molto facilmente in contatto con i giovani che gli volevano bene. Poco prima dello scoppio della guerra ha partecipato ai preparativi dei boy scout per l'esecuzione dei compiti difficili e responsabili in caso di guerra.

L'11 settembre 1939 il padre Frelichowski, insieme gli altri preti della sua parrocchia. è stato arrestato dai tedeschi. I preti erano trattenuti in una prigione di Torun, e successivamente liberati. Il 18 ottobre il padre  Frelichowski è stato arrestato di nuovo e portato in una fortezza chiamata Forta VII , dove ha trascorso tre mesi. Durante la permanenza nella fortezza si è  impegnato nell'organizzazione della vita culturale tra i prigionieri. Cosi' lo descrive il padre Wojciech Gajdus, compagno di prigione del padre Frelichowski:

“......sul piano della fortezza VII c'era un buio panificio dei soldati. Dietro la stufa, sotto il muro, c'era un po' di spazio dove Wicek ascoltava le confessioni. I ragazzi e uomini, andavano alla cieca all'angolo del panificio. Li aspettava un uomo che conciliava l'anima con Dio. Tante volte ho visto i gesti che imploravano Dio, e un uomo che li riuniva creando unita'.  Ho visto degli uomini che tornavano dal confessionale - panificio, dall'uomo che aspettava sempre li... Questo cappellano ascoltava le confessioni come tutti gli altri. Che cosa distingueva questa confessione? Lui era Wicek, si metteva in contatto con Dio in modo diretto e quel momento era palpabile; qualcosa nella voce....trasmetteva eco della voce, che si sentiva raramente, regalando al cuore quel battito, durante il quale un affamato trovava il pane, ed un vuoto diventava pieno, e che diceva di andare avanti - e di avere fiducia".

Il 10 gennaio 1940 il padre Frelichowski, insieme agli altri sacerdoti, è  stato trasferito presso il campo a Nowy Port di Gdańsk, dove ha trascorso quasi un mese. Alla fine del gennaio è stato trasportato presso il campo di Stutthof.

A Stutthof i sacerdoti venivano costretti ai lavori più' pesanti. Spesso durante gli appelli serali venivano sottoposti alle pene di fustigazione relative alle presunte cattive condotte ad esempio "scarso rendimento sul lavoro". Durante uno degli appelli il padre Frelichowski, volendo dare un po' di coraggio agli altri, per primo si è sottoposto alla pena di fustigazione. Quando è morto uno dei prigionieri che proveniva da Pomorze, il padre Frelichowski ha osato di celebrare il rito funebre il quale era severamente vietato e per cui è stato picchiato molto forte. Il 21 marzo 1940 nella giornata di Giovedì Santo e il 24 marzo durante Pasqua il padre Frelichowski ha partecipato nell'organizzazione e nella celebrazione delle Messe. Entrambe le messe si sono svolte nella sezione dei preti, prima del risveglio mattutino in un grande segreto.

Nella giornata di Venerdi Santo il 22 marzo 1940 gli uomoni ss erano particolarmente crudeli nei confronti dei sacerdoti. Li costringevano di sdraiarsi per terra, e un lagerführer, camminava sopra di loro e picchiandoli con un bastone. Il padre Frelichowski confortava i secerdoti maltrattati con le parole di San Paolo che parlava sul completamento "nella mia carne quello che manca ai patimenti di Cristo".

Durante la permanenza a Stutthof il padre Frelichowski ha lavorato anche portando via i cadaveri dal distretto e nelle cave di pietra presso il sottocampo Grenzdorf.    Il 9 aprile 1940 il sacerdote  è  stato mandato presso il campo di concentramento Sachsenhausen con un trasporto che contava circa 1000 prigionieri. Dopo essere giunto al campo egli ha ricevuto il numero 20966.

A Sachsenhausen era umiliato e perseguitato. Il responsabile del blocco di quarantena, criminale Hugo Krey, volendo deridere il padre Frelichowski davanti agli uomini SS ed i suoi compagni di cella, l'ha nominato il suo "vescovo", e durante la rasatura dei capelli gli ordinato di lasciare sulla testa una sorte di zucchetto. Il padre Frelichowski sopportava tutti gli assilli con tranquillità. Dopo essere trasferito nel blocco nr 56 è  stato coinvolto nelle attività di scarico di barche e sollevamento di tegole  utilizzate per la costruzione di un crematorio. Oltre a lavorare come schiavo, per tutto il tempo conduceva e sviluppava la vita religiosa all'interno del campo.

Nella meta' del dicembre 1940 il padre Frelichowski insieme agli altri clerici, è  stato portato presso il KL Dachau, dove ha vissuto quattro anni terminati con la morte da martire. A Dachau era contrassegnato dal numero 22492.

Il 23 febbraio 1945 , il padre Stefan Wincenty Frelichowski, affetto dal tifo epidemico e dalla polmonite,  è morto presso il distretto del blocco nr 7. Dietro l'approvazione delle autorità' del campo le sue reliquie sono state rese disponibili al pubblico.  Il responsabile della Sala, un amico del padre Frelichowski, studente della medicina Stanisław Bieńka, su richiesta del padre B. Czapliński, al fine di proteggere le reliquie, ha estratto due ossa dal dito medio della mando destra e di propria iniziativa, ha costruito una maschera post mortem realizzata un gesso. La maschera con un dito è  stata seppellita all'interno del campo, e dopo la liberazione è  stata data alla madre del sacerdote, Marta Frelichowska. Il secondo osso è stato incorporato nelle mura della chiesa di Wniebowzięcia NMP a Torun. 

Nel 1964 il vescovo di Chełmno, Kazimierz J. Kowalski, ha avviato il procedura di inchiesta relativa alla santità ed eroismo delle virtù del padre S. Frelichowski. Nel 1992 la Congregazione per gli Affari di Canonizzazione ha conferito alla Diocesi di Toruń  il compito di condurre le ricerche. Il 18 febbraio 1995 la ricerca è stata solennemente terminata. Nel 1999 il padre Stefan Wincenty Frelichowski è stato elevato agli altari dal papa Giovanni Paolo II. Nel 1948 il padre Frelichowski è stato insignito post mortem con la Croce dell'Ordine della Polonia Restituita, e nel 1995 - con la Croce d'Argento al Merito per l'Associazione degli Boy scout Polacchi.  Il suo nome  è stato dato ad una delle piazze adi Toruń nonché ad una campana di una chiesa parrocchiale a Jastrząb.

Fonte: Elżbieta Grot „Błogosławieni męczennicy obozu Stutthof”  (Beati martiri del campo Stutthof) Gdańsk 1999.

ws

Tłumaczenie: Agnieszka Irena Martan

Blessed Rev Stefan Winceny Frelichowski

He was born on the 22nd of January 1913 in Chełmża, as the third of six children of Ludwik and Marta née Olszewska. He finished the primary and middle school in Chełmża. On the 21st of March 1927 he joined the Zawisza Czarny Scouts Squad. Soon he joined the Solidarity of Our Lady. Both organizations have had a considerable impact on his attitude and character. He successively obtained new levels and functions in the scouts.

In 1931 Frelichowski entered the Seminary in Pelplin. During his studies between 1933 and 1936 he was the Scoutmaster of the Seminarians Scout Association. He took the holy orders on the 14th of March 1937. First, he worked as the chaplain and personal secretary of the bishop of Chełmno, Stanisław Wojciech Okoniewski, in Pelplin and on the 2nd of July 1938 he was named curate in the Assumption of Mary Church in Toruń. He made good use of his scouting experience in his pastoral work. He easily made friends with young people and he was well-liked. Just before the outbreak of the war Frelichowski participated in the preparations of the scouts for difficult tasks and responsibilities that could be ahead of them in case of war.

On the 11th of September 1939 Rev Frelichowski has been arrested by the Germans together with the other priests from his parish. The priests were detained in a prison in Toruń and then released. On the 18th of October Rev Frelichowski has been arrested again and put in prison in the Fort VII where he spent three months. During his arrest he organized the religious life of the prisoners. Rev Wojciech Gajdus, co-prisoner of Rev Frelichowski, wrote:

“…there was a dark, vaulted bakery in Fort VII. Just behind the oven, by the wall, there was some space where Wicek was confessing. In the dark, boys and men were coming to the corner of the bakery. There waited a man who made peace between souls and God. Many times I saw begging gestures, exhorting God or human, joining them in one. I saw people who came back from the confessional-bakery, from the man who always waited there… This priest confessed like everybody else. What made those confessions so different? It was Wicek, he caught God directly and you could feel this moment; something in his voice… transmitted an echo of a voice that you could rarely hear, giving the heart this beat, in which a hungry person found bread, an empty found fulfillment that made him carry on and trust.”

On the 10th of January 1940 Rev Frelichowski, together with other priests, has been transported to the camp in Nowy Port in Gdańsk where he lived for almost a month. In the last days of January he was transferred to Stutthof camp.

In Stutthof, the priests were forced to do the most difficult work. Often during the evening assemblies they were punished by whipping for committing alleged transgressions, e.g. “bad workmanship”. During one of these assemblies, Rev Frelichowski wanted to give courage to other prisoners and was the first one to submit himself to whipping. When one of the prisoners died, Rev Frelichowski dared to celebrate the funeral, a thing that was strictly prohibited in the camp, and was severely beaten by the Germans. On the 21st of March 1940, the Holy Thursday, and on the 24th of March, the Easter, Rev Frelichowski participated in the organization and celebration of Holy Masses. Both of which took place in the priests’ block before the morning reveille and were kept in secret.

On the Holy Friday, the 22nd of March 1940, the SS-men were particularly cruel to the priests. They ordered them to lie on the ground, while the lagerführer trampled on them and beat them with a stick. Rev Frelichowski consoled the maltreated priests with Saint Paul’s words speaking about filling up “in one’s own flesh that which is behind of the afflictions of Christ”.

During his imprisonment in Stutthof, Rev Frelichowski also worked in carrying out corpses from the area and in quarries situated in the Grenzdorf sub-camp. On the 9th of April 1940 the priest was sent to Sachsenhausen concentration camp in a transport of 1000 prisoners. In this camp he was given no. 20966.

In Sachsenhausen the priest was humiliated and persecuted. The chief of the quarantine block, the criminal Hugo Krey, wanted to humiliate Rev Frelichowski in front of the SS-men and the other prisoners. He named him his “bishop” and while shaving the priest’s head he ordered to leave on his head a shape of a zucchetto. Rev Frelichowski calmly endured those insults. Then he was transferred to block no. 56 and engaged in unloading barges and carrying bricks to the newly built crematorium. Apart from the slave work he lead and developed the religious life in the camp.

In mid-December 1940, Rev Frelichowski together with the other priests has been transferred to KL Dachau, where he survived another four years and died a martyr’s death. In Dachau he was given number 22492.

On the 23rd of February 1945, suffering from typhus and pneumonia, Rev Stefan Wincenty Frelichowski died in the area of block no. 7. The authorities of the camp gave their consent to show his body in public in the mortuary. The chief of the department, Frelichowski’s friend and a student of medicine, Stanisław Bieńka took two bones out of the right hand’s ring finger to secure the relics and made a plaster death mask. The mask and one of the bones have been buried in the camp and later, after the camp’s liberation, they were given to the priest’s mother, Marta Frelichowska. The second bone has been set into the wall in the Assumption of Mary Church in Toruń.

In 1964 Kazimierz J. Kowalski, the bishop of Chełmno, began the information proceedings on the holiness of life and the heroic virtues of Rev S. Frelichowski. In 1992, the Congregation for the Causes of Saints handed over the research work to the Diocese in Toruń. On the 18th of February 1995 the research has been finished. In 1999, Pope John Paul II exalted Rev Stefan Wincenty Frelichowski. In 1948, Rev Frelichowski has been posthumously awarded  with the Officer's Cross of the Order of Polonia Restituta and in 1995 with the Silver Polish Scout Association Cross of Merit. One of the squares in Toruń has been named after him, as well as the bell of the parish church in Jastrzębie.

Source: Elżbieta Grot „Błogosławieni męczennicy obozu Stutthof” Gdańsk 1999.

ws

Tłumaczenie: Katarzyna Flis 

Le 23 février- l’anniversaire de la mort de bienheureux prêtre Stefan Wincenty Frelichowski

Bienheureux prêtre Stefan Wincenty Frelichowski

Il naquit le 22 janvier 1913 à Chełmża  comme troisième de six enfants de Ludwik et Marta née Olszewska. Il termina l’école populaire et le collège à Chełmża. Le 21 mars 1927 il entra en 2 groupe de scout Zawisza Czarny. Peu apres il adhéra en Sodalition Mariale. Les deux organisations influencèrent sans doute fortement son attitude et son caractère. Dans le scoutisme il recevait des rangs et des fonctions suivants.

En 1931 il entra au Séminaire catholique à Pelplin. Lors des études (1933-1936) il était commandant de Krąg Starszoharcerski Zrzeszenia Kleryków. Le 14 mars 1937 il prit l'ordination sacerdotale. Premièrement il fut chapelain et secrétaire personnel de l’évêque de Chełmno, Stanisław Wojciech Okonieweski à Pelplin et le 2 juillet 1938 il fut nommé vicaire de la paroisse Assomption de Marie à Toruń. Dans son travail pastoral il profitait de l’expérience de scoutisme. Il entreprenait des contacts avec les jeunes très facilement et était admiré par eux. Juste avant la guerre il participa aux préparations des scouts aux tâches difficiles et importantes en cas de la guerre.

Le 11 septembre 1939 prêtre Frelichowski avec d'autres prêtres de sa paroisse fut arrêté par des Allemands. Les prêtres étaient tenus au prison à Toruń et puis relâchés. Le 18 octobre prêtre Frelichowski fut re-arrêté et mis au VIIème Fort où il restait trois mois. Pendant son séjour dans le fort il s’engagea à l'organisation de la vie religieuse des prisonniers. Prêtre Wojciech Gajdus, un co-prisonnier de prêtre Frelichowski, le décrivait ainsi :

« … dans le fort VII il y avait sur l’étage une boulangerie des soldats noire et voûtée. Tout près du four sous le mur il y avait un peu de place où Wicek confessait. Des garçons et des hommes allaient au fond de la boulangerie tête baissée. La-bas il les attendait un homme qui réconciliait des âmes avec Dieu. J'ai vu quelque fois un geste demandant, suppliant soit Dieu, soit un homme, les liant en unité. J'ai vu des gens qui retournaient du confessionnal- boulangerie, de l'homme qui y attendait toujours. Ce prêtre écoutait une confession comme tous les autres. Où est-ce que cette confession différenciait- elle ? C’était Wicek, il captivait Dieu directement et il se sentait ce moment, quelque chose dans la voix...  transmettait l’écho de la voix qu' il se sentait rarement, en donnant au cœur un battement, dans lequel un affamé trouvait du pain, un vide devenait plein, qui demandait d'aller avant- et de fier».

Le 10 janvier 1940 prêtre Frelichowski, avec d 'autres prêtres, fut transporté au camp à Nowy Port à Gdańsk où il séjournait presque un mois. Vers la fin du janvier il fut transporté au camp Stutthof. La-bas des prêtres étaient forcés aux travaux les  plus durs. Souvent pendant l'appel du soir ils étaient condamnés aux peines de fouet pour des infractions prétendues ex. « exercer des travaux d'une manière incorrecte ». Lors d'un appel prêtre Frelichowski en voulant donner du courage aux autres se disposa à la peine de fouet comme premier. Quand un des prisonniers originaire de la Poméranie mourut, prêtre Frelichowski se hasarda à organiser une cérémonie des funérailles, rigidement interdite au camp. De ce fait, il fut frappé d'une manière poignante par des Allemands.

Le 21 mars 1940, le Jeudi Saint et le 24 mars, Pacques, prêtre Frelichowski participa à la co-organisation et célébration des saintes messes. Les deux se passèrent au bloque des prêtres avant le réveil du matin, en tenant le plus grand secret.

Le Vendredi Saint 22 mars 1940 des SS-mans malmenaient d'une manière particulière des prêtres. Ils étaient forcés de se mettre sur le plancher et un lagerführer les foula aux pied et les battit. Prêtre Frelichowski consolait des prêtres maltraités avec des mots de Saint Paul sur l'accomplissement  « sur son propre corps cela ce qui manque aux souffrances du Christ ».

Pendant le séjour à Stutthof prêtre Frelichowski travaillait auprès de porter de dépouilles du terrain et à la carrière de sous-camp Grenzdorf.

Le 9 avril 1940 prêtre Frelichowski fut envoyé au camp de concentration Sachsenhausen dans un transport composé de 1000 prisonniers. La-bas il reçut le numéro 20966.

A Sachsenhausen le prêtre était prosterné et persécuté. Un responsable du bloque de la quarantaine, un criminel Hugo Krey en voulant ridiculiser prêtre Frelichowski auprès des SS-mans et co-prisonniers, le nomina son « évêque » et comme signe extérieur de cela il demanda de laisser lors de raser de cheveux quelque chose en sorte de calotte. Prêtre Frelichowski accepta toutes ces tracasseries calmement. Après le transfert au bloque 36, il fut occupé au déchargement des bateaux et à porter des briques pour un crématoire en train de la construction. Outre le travail d'esclave il menait et animait la vie religieuse dans le camp.

La moitié du décembre 1940, prêtre Frelichowski fut, avec d'autres cléricaux transporté au KL Dachau, où il survécut quatre ans finis par la mort de martyr. A Dachau il fut marqué du numéro 22492.

Le 23 février 1945, prêtre Frelichowski touché par le typhus et la pneumonie mourut sur le territoire du bloque 7. Avec l'accord des pouvoirs du camp ses dépouilles furent mises au public dans la salle de dissection. Directeur de la salle, un ami de prêtre Frelichowski, étudiant de la médecine, Stanisław Bieńka, à la demande de prêtre B. Czapliński prit deux os de l'annulaire de la main droite et de sa propre initiative il fut une masque posthume de la plâtre pour préserver des reliques. La masque et un os furent enterrés  sur le terrain du camp et après la libération du camp furent  transmis à la mère du prêtre, Marta Frelichowska. Le second os fut scellé dans l’église de l'Assomption de Marie à Toruń.

En 1964 un évêque de Chełmno, Kazimierz J. Kowalski commença la procédure d'information sur la sainteté de la vie et sur l’héroïsme des vices de prêtre Stefan Frelichowski. La Congrégation pour les causes des saints transmit en 1992 l'action de mener des recherches à la diocèse de Toruń. Le 18 février 1995 la recherche fut terminée majestueusement. En 1999 prêtre Stefan Wincenty Frelichowski fut annoncé bienheureux par le Pape Jean Paul II. En 1948 il fut décoré posthume de Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski et en 1995 de Srebrny Krzyż Zasługi dla ZHP. A Toruń on donna son nom à une des places ainsi qu' une cloche dans l’église de paroisse à Jastrzębie.

Elżbieta Grot - „Błogosławieni męczennicy obozu Stutthof”- « Bienheureux martyrs du camp Stutthof », édition : Państwowe Muzeum Stutthof Gdańsk 1999

ws

Tłumaczenie: Katarzyna Byczek 

23 февраля- годовщина смерти блаженного ксендза Стефана Фрелиховского

 Блаженный ксендз Стефан Винценты Фрелиховский родился 22 января 1913 г. в Хелмже, как третий из шести детей Лудвика и Марты. Начальную школу и гимназию окончил в Хелмже. 21 марта 1927 г. вступил в 2 харцерскую группу им. Завиша Черного. Потом вступил в Congregatio Mariana. Обе организации значительно повлияли на его дальнейшее поведение и характер. Как польский харцер получал очередные степени и функции.

В 1931 г. Стефан Фрелиховский вступил в Духовную семинарию в городе Пельплин. Во время учебы, в 1933-1936 гг. был комендантом харцерского кружка Krąg Starszoharcerskiego Zrzeszenia Kleryków. 14 марта 1937 г. был посвящен в священники. Сначала выполнял функцию капеллана и личного секретаря хелминьского эпископа, Станислава Войцеха Оконевского в городе Пельплин, 2 июля 1938 г. был назначен викарием прихода Вознесения Богоматери в Торуни. Священник Стефан умел с легкостью находить общий язык с молодежью, которая очень его уважала и любила. Накануне войны принимал участие в подготовке харцеров к трудным и ответственным задачам в случае конфликта.

11 сентября 1939 г. ксендз Фрелиховский, вместе с остальными священниками своего прихода, был арестован немцами. Немцы задержали их в тюрьме в Торуни, но потом их отпустили. 18 октября ксендз Фрелиховский был опять задержан и отправлен в VII Fort (крепость), где пребывал 3 месяца. Во время ареста священник стал активно организовать религиозную жизнь заключенных. Так это описывает ксендз Войцех Гайдус, который был заключен вместе с Фрелиховским: „...в VII крепости на этаже находиласть темная солдатская булочная. Рядом с печью, под стеной, было немного места, где Вицек [Фрелиховский] слушал исповедей. Мальчики и мужчины вслепую шли в угол булочной. Там ждал их человек, объединявший души с Богом. Я видел людей, которые возвращались из исповедальни-булочной, от человека, который всегда там ждал. Этот священник слушал исповедей как все другие. Что его отличало от других? Это был Вицек, он прикасался к Богу непосредственно и это чувствовалось, в голосе… это было как удар в сердце, который приказывал не сдаваться и идти дальше – и поверить".

10 февраля 1940 г. ксендз Фрелиховский был, вместе с другими священниками, отправлен в лагерь в Новом Порту в Гданьске, где пребывал почти месяц. В конце января ксендз оказался в лагере Штуттхоф. В лагере Штуттхоф священников заставляли заниматься самыми тяжелыми работами. Часто во время вечерних перекличек эсесовцы наказывали их за якобы совершенные нарушения закона. Во время одной из перекличек ксендз Фрелиховский, пытаясь прибавить храбрости другим, первым подвергся наказанию поркой. Когда умер один из заключенных, ксендз осмелился провести службу, что в лагере строго воспрещалось, немцы сильно избили Фрелиховского. 21 марта 1940 г. в Страстной четверг и 24 марта в Пасху ксендз Фрелиховский принимал участие в организации богослужений. Они состоялись в бараке священников перед утренним подъемом, в тайне. В Страстную пятницу 22 марта 1940 г. эсэсовцы особенно издевались над священниками. Заставили их ложиться на землю, а потом топтали их и избивали палкой. Ксендз Фрелиховский утешал других словами св. Павла о восполнении со своей стороны того, чего недостаёт скорбям Христовым“. Во время пребывания в лагере Штуттхоф, ксендз Фрелиховский убирал останки из больницы и карьера в подлагере Гренцдорф. 9 апреля 1940 г. ксендз был отправлен в концлагер Заксенхаузен, вместе с 1000 заключенными. В этом лагере получил номер 20966.

В Заксенхаузен ксендз был унижен и преследован. Blockfuhrer карантина, уголовник Хуго Крей, пытаясь осмеять ксендза перед эсэсовцами и заключенными, назначил его своим «эпископом», чего признаком стала прическа в виде пилеолуса. Ксендз Фрелиховский спокойно относился ко всем издевательствам. После переселения в барак 56 ксендз начал работать при разгрузке баржи и носил кирпич для новосозданного крематория. Кроме принудительной работы, ксендз все время занимался развитием религиозной жизни в лагере.

В середине декабря 1940 г. ксендз Фрелиховский, вместе с остальными священниками, попал в лагерь Дахау, где прожил 4 года. В Дахау был обозначен номером 22492. 23 февраля 1945 г., болен тифом и воспалением легких, ксендз Стефан Винценты Фрелиховский умер в лагерной больнице барака 7. По желанию лагерной власти, останки ксендза были выставлены напоказ, в зале морга. Руководитель этого зала, друг ксендза Фрелиховского, студент медицины Станислав Бенька, по желанию ксендза Б. Чаплиньского вынул две кости из безымянного пальца правой руки ксендза Фрелиховского, а также создал из гипса его посмертную маску. Маску вместе с одной костью закопали на территории лагеря, а после освобождения передали их матери ксендза, Марте Фрелиховской. Вторая кость была замурована в костеле Вознесения Богоматери в Торуни.

В 1964 г. хелминский эпископ, Казимеж Ковальский, начал собирать информацию насчет святой жизни ксендза С. Фрелиховского. Конгрегация по канонизации святых передала дело Торуньской диоцезе в 1992 г. 18 февраля 1995 г. исследование торжественно завершилось. В 1999 г. ксендз Стефан Винценты Фрелиховский был причислен к лику святых папой римским Иоанном Павлом II. В 1948 г. ксендз посмертно получил Орден Возрождения Польши, а в 1995 г. – Серебряный Крест Заслуги Союза польских харцеров. В Торуни одна из площадей была названа в честь ксендза Фрелиховского. Его имя носит также колокол костела в Ястшембе.

ws

Źródło: Elżbieta Grot „Błogosławieni męczennicy obozu Stutthof” Gdańsk 1999.

Tłumaczenie :Joanna Szymańska

23. února - výročí smrti blahoslaveného kněze Stefana Wincenta Frelichowského

Blahoslavený kněz  Stefan Wincenty Frelichowski

Narodil se 22. ledna 1913 ve městě Chełmża jako třetí ze šesti dětí Ludwika a Marty (dívčí jméno Olszewska).  Lidovou školu a gymnázium ukončil v Chelmži.  21. března 1927 vstoupil do 2. Skautského Střediska jména  Černého Záviše.  Brzy poté vstoupil do Kongregace kněží Mariánů.  Obě organizace měly velký vliv na jeho postavu a náladu.  V skautským středisku nabýval postupné známky a úřady.

V 1931 vstoupil do duchovního semináře v Pelplinu.  Během studia, v letech 1933-1936 byl velitelem Kruhu Skautské Jednoty Kleriků.  Kněžské svěcení obdržel 14. března 1937.  Nejprve dělal funkce kaplana a osobního tajemníka chelmiňského biskupa, Stanisława Wojciecha Okoniewského v Pelplinu, a 2. července 1938 byl jmenován vikářem farnosti  Nanebevzetí Nejsvětější Panny Marie v Toruni.  V své pastýřské práci používal zkušenosti ze skautského života. Velmi lehce navazoval kontakt s mládeží a mládež ho měla taky ráda. Brzy před vypuknutí války se účastnil připravení skautů do těžkých a významných úkolů v případě války.

11. září 1939  kněz Frelichowský spolu s jinými kněžími ze své farnosti zůstal zatčen Nemce. Kněžích zdrženo ve vězení v Toruni, a potom osvobozeno. 18. října  kněze Frelichowského zatčeno znova a uvězněno v VII. Pevnůstce, kde bydlel 3 měsíce. Během zatčení v Pevnůstce angažoval se do organizace duchovního života mezí vězně. Takhle o tom píše kněz Wojciech Gajdus, spoluvězeň  kněze Frelichowského:

"... v VII. Pevnůstce na patře byla temná, klenutá pekárna vojáků. Hned za pecí, pod zdí, bylo místo, kde Wicek poslouchal zpověď. Chlápci a může, šli do kouta pekárny. Tam čekal člověk, který smiřoval duše s Bohem. Viděl jsem několikrát gesto, zaklínající Boha, nebo člověka, spojující jich v jedno. Viděl jsem lidí, kteří se vraceli ze zpovědnice-pekárny, od člověka, který vždycky tam čekal... Ten kaplan poslouchal zpověď jako všichni jiní. Co ji rozlišovalo? To byl Wicek, on chytal přímo Boha a se tu chvíli cítilo, něco v jeho hlase... neslo echo hlasu, který se slyší velmi  zřídka, dajíc srdce úder, ve kterém ten, kdo měl hlad, našel chléb, a prázdný chytil  plnost, co ještě rozkázala jít dál - a uvěřit.

10. ledna 1940 kněz Frelichowský, spolu s jiné kaplany, byl transportován do tábora v Gdaňsku (Nowy Port), kde pobýval necelý měsíc. Koncem ledna byl převezen do tábora Stutthof.

V táboru Stutthof nuceno kněze k nejtěžším prací. Během večerních apelů často dostávali jako trest výprask za domnělé přestupky, například "špatnou práci". Během jednoho apelu kněz Frelichowský chtějíc dodat odvahu jiným, jako první se poddal výprasku. Kdy zemřel jeden z vězňů, který pocházel z Pomořan, kněz  Frelichowský měl odvahu udělat pohřební obřad, co bylo v táboru zakázané a trestné, a za co dostal citelný výprask. 21. března 1940 v Zelený Čtvrtek a 24. března v Velikonoce kněz Frelichowský se zúčastnil připravení a sloužení mše. Obě měly místo v bloku kněží před ranním budíčkem a s udržením tajemství.

V Velký Pátek 22. března 1940 esesmany speciálně mučili kněze. Nařízeno jim klást se na zemí a lagerführer po nich šlapal a bil jich holí. Kněz Frelichowský utěšoval zmučených kněží slovesy svatého Pavla mluvíce o doplnění  „na vlastním těle to, čeho se nedostávalo utrpením Krista".

Během zatčení v Stutthofu kněz  Frelichowský pracoval také při vynášení mrtvol a v kamenolomech pobočného tábora Grenzdorf.    9. dubna 1940 transportem asi 1000 vězňů, kněz byl odeslán do koncentračního tábora Sachsenhausen. V tom táboru dostal přiděleno číslo 20966.

V Sachsenhausen kněze ponižováno a pronásledováno. Blokový karantény, kriminalista Hugo Krey, chtíc zesměšnit kněze Frelichowského před esesmany a spoluvězně, jmenoval ho svým biskupem, a nařídil při holení vlasů jako vnější známku nechávat na hlavě něco jako kněžská čepice. Kněz Frelichowský přijímal všechny šikanování v klidu. Po přenesení do bloku číslo 56 pracoval pří vykládání zboží z bárek a transportu cihel do nového krematoria. Kromě otrocké práce, celý čas řídil a rozvíjel duchovní život v táboru.

V polovině prosince 1940 kněze Frelichowského spolu z ostatní transportováno do KL Dachau, kde přežil čtyři roky ukončené mučednickou smrtí. V Dachau dostal přiděleno číslo 22492.

23. února 1945, nakažený tyfem a s zánětem plic, kněz Stefan Wincenty Frelichowský zemřel v bloku číslo 7. Za svolením vlády tábora jeho mrtvola byla ukázána na veřejný pohled v prosektorským sálu. Jednatel toho sálu, přátel kněze Frelichowského, student medicíny Stanisław Bieńka, na prosbu kněze B. Czaplińského jako ostatky odsekl jeho dva články prstů pravé ruky a vyhotovil také posmrtnou masku. Masku, do které uložil jeden článek prstu zakopáno na území tábora, a po osvobození předáno matce kněze, Martě Frelichovské. Druhý článek prstu zazděno v kostelu Nanebevzetí Nejsvětější Panny Marie v Toruni.  

V 1964 chelmiňský biskup, Kazimierz J. Kowalski, začal informativní zkoumání o svatostí života a heroických ctnostech kněze S. Frelichowského. Kongregace pro svatořečení předala v 1992 vedení výzkumů do Toruňské Diecéze. 18. února 1995 zkoumání zůstalo slavnostně ukončené.

V 1999 papež Jan Pavel II. blahořečil kněze Stefana Wincenta Frelichowského. V 1948 kněze Frelichowského posmrtně vyznamenáno Důstojnickým Křížem Řádu Obrození Polska, a v 1995 - Stříbrným Záslužným Křížem pro ZHP (Svaz polských harceřů). V Toruni jeho jméno obdrželo jedno náměstí. Jeho jméno obdržel také zvon kostela ve městě Jastrzębie.

Zdroj: Elżbieta Grot „Błogosławieni męczennicy obozu Stutthof” Gdańsk 1999. (Blahoslavené mučedníky tábora Stutthof, Gdaňsk 1999)

ws

Tłumaczenie: Magda Klimek 

23 lutego - rocznica śmierci Błogosławionego ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego

Błogosławiony ks. Stefan Wincenty Frelichowski

Urodził się 22 stycznia 1913 r. w Chełmży, jako trzeci z sześciorga dzieci Ludwika i Marty z domu Olszewskiej. Szkołę powszechną i gimnazjum ukończył w Chełmży. 21 marca 1927 r. wstąpił do 2 Drużyny Harcerskiej im. Zawiszy Czarnego. Niedługo potem wstąpił do Sodalicji Mariańskiej. Obydwie organizacji niewątpliwie wywarły znaczny wpływ na jego postawę oraz charakter. W harcerstwie zdobywał kolejne stopnie i funkcje.

W 1931 r. wstąpił do Seminarium Duchownego w Pelplinie. Podczas studiów, w latach 1933-1936 był komendantem Kręgu Starszoharcerskiego Zrzeszenia Kleryków. Święcenia kapłańskie uzyskał 14 marca 1937 r. Najpierw pełnił funkcję kapelana oraz osobistego sekretarza biskupa chełmińskiego, Stanisława Wojciecha Okoniewskiego w Pelplinie, a 2 lipca 1938 r. został mianowany wikariuszem parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Toruniu. W pracy duszpasterskiej wykorzystywał swoje doświadczenia z harcerstwa. Bardzo łatwo nawiązywał kontakty z młodzieżą i przez młodzież był lubiany. Tuż przed wybuchem wojny uczestniczył w przygotowywaniu harcerzy do trudnych i odpowiedzialnych zadań na wypadek wojny.

11 września 1939 r. ks. Frelichowski, wraz z pozostałymi księżmi swojej parafii, został przez Niemców aresztowany. Księży przetrzymano w toruńskim więzieniu, a następnie zwolniono. 18 października ks. Frelichowskiego aresztowano powtórnie i osadzono w VII Forcie, gdzie przebywał przez trzy miesiące. W czasie pobytu w forcie zaangażował się w organizowanie życia religijnego wśród więźniów. Tak pisze o tym ks. Wojciech Gajdus, współwięzień ks. Frelichowskiego:

„…była w forcie VII na piętrze ciemna, sklepiona piekarnia żołnierzy. Tuż za piecem, pod ścianą, było trochę miejsca, gdzie Wicek słuchał spowiedzi. Chłopcy i mężczyźni, po omacku szli do kąta piekarni. Tam czekał człowiek, który z Bogiem jednał dusze. Widziałem kilkakrotnie gest proszalny, zaklinający to Boga, to człowieka, łączący ich w jedność. Widziałem ludzi, którzy wracali z konfesjonału-piekarni, od człowieka, który tam zawsze czekał… Ten kapłan słuchał spowiedzi jak wszyscy inni. Co wyróżniało tę spowiedź? To był Wicek, on łapał Boga bezpośrednio i czuło się tę chwilę; coś w głosie… przenosiło echo głosu słyszalnego rzadko, dając sercu owo uderzenie, w którym głodny wyłuskał chleb, a pusty chwycił pełnię, co jeszcze kazała iść dalej – i zaufać”.

10 stycznia 1940 r. ks. Frelichowskiego, wraz z innymi kapłanami, przewieziono do obozu w Nowym Porcie w Gdańsku, gdzie przebywał niecały miesiąc. Pod koniec stycznia przewieziono go do obozu Stutthof.

W Stutthofie księży zmuszano do najcięższych prac. Często podczas wieczornych apeli skazywano ich na kary chłosty za rzekome wykroczenia, np. „złe wykonywanie pracy”. Podczas jednego z apeli ks. Frelichowski, chcąc dodać odwagi innym, jako pierwszy poddał się karze chłosty. Gdy zmarł jeden z więźniów pochodzący z Pomorza, ks. Frelichowski odważył się poprowadzić surowo zabroniony w obozie ceremoniał pogrzebowy, za co został przez Niemców dotkliwie pobity. 21 marca 1940 r. w Wielki Czwartek oraz 24 marca w Wielkanoc ks. Frelichowski uczestniczył we współorganizowaniu i odprawianiu Mszy świętych. Obie odbyły się w bloku księży przed poranną pobudką, z zachowaniem największej tajemnicy.

W Wielki Piątek 22 marca 1940 r. esesmani szczególnie znęcali się nad księżmi. Kazali im kłaść się na ziemi, a lagerführer, deptał po nich i bił kijem. Ks. Frelichowski pocieszał zmaltretowanych księży słowami św. Pawła mówiącymi o dopełnieniu „na ciele własnym, tego, czego nie dostaje cierpieniom Chrystusowym”.

W czasie pobytu w Stutthofie ks. Frelichowski pracował także przy wynoszeniu trupów z rewiru oraz w kamieniołomach podobozu Grenzdorf. 9 kwietnia 1940 r. w transporcie liczącym około 1000 więźniów, księdza wysłano do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen. W obozie tym otrzymał numer 20966.

W Sachsenhausen księdza poniżano i prześladowano. Blokowy kwarantanny, kryminalista Hugo Krey,  chcąc ośmieszyć ks. Frelichowskiego przed esesmanami i współwięźniami, mianował go swoim „biskupem”, a jako oznakę zewnętrzną kazał przy goleniu włosów zostawiać na głowie coś w rodzaju piuski. Ks. Frelichowski przyjmował wszelkie szykany ze spokojem. Po przeniesieniu do bloku nr 56 został zatrudniony przy rozładunku barek i dźwiganiu cegieł do nowopowstającego krematorium. Poza niewolniczą pracą, cały czas prowadził i rozwijał życie religijne w obozie.

W połowie grudnia 1940 r. ks. Frelichowskiego, wraz z pozostałymi duchownymi, wywieziono do KL Dachau, gdzie przeżył cztery lata zakończone męczeńską śmiercią. W Dachau był oznaczony numerem 22492.

23 lutego 1945 r., chory na tyfus plamisty i zapalenie płuc, ks. Stefan Wincenty Frelichowski umarł w rewirze bloku nr 7. Za zgodą władz obozu jego zwłoki zostały wystawione na widok publiczny w sali prosektorium. Kierownik tej sali, przyjaciel ks. Frelichowskiego, student medycyny Stanisław Bieńka, na życzenie ks. B. Czaplińskiego z myślą aby zabezpieczyć relikwie, wyjął dwie kostki z palca serdecznego prawej ręki oraz z własnej inicjatywy wykonał z gipsu maskę pośmiertną. Maskę z jedną kostką zakopano na terenie obozu, a po wyzwoleniu przekazano matce księdza, Marcie Frelichowskiej. Drugą kostkę wmurowano w kościele Wniebowzięcia NMP w Toruniu. 

W 1964 r. biskup chełmiński, Kazimierz J. Kowalski, rozpoczął postępowanie informacyjne w sprawie świętości życia i heroiczności cnót ks. S. Frelichowskiego. Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych przekazała w 1992 r. prowadzenie badań do Diecezji Toruńskiej. 18 lutego 1995 r. badanie zostało uroczyście zakończone. W 1999 r. ks. Stefan Wincenty Frelichowski został przez papieża Jana Pawła II wyniesiony na ołtarze. W 1948 r. ks. Frelichowskiego odznaczono pośmiertnie Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 1995 – Srebrnym Krzyżem Zasługi dla ZHP. W Toruniu jego imieniem nazwano jeden z placów. Jego imię nosi również dzwon kościoła parafialnego w Jastrzębiu.

Źródło: Elżbieta Grot „Błogosławieni męczennicy obozu Stutthof” Gdańsk 1999.