6 listopada mija rocznica akcji "Sonderaktion Krakau", podczas której Niemcy aresztowali, a następnie wywieźli do obozów koncentracyjnych 183 profesorów i pracowników krakowskich uczelni.
Pod pretekstem udziału w odczycie naukowym, 6 listopada 1939 roku, Niemcy zgromadzili profesorów w sali Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zgromadzonych aresztowano, wywieziono do więzienia przy ul. Montelupich, a następnie osadzono w niemieckich obozach koncentracyjnych w Sachsenhausen i Dachau.
Światowa opinia publiczna zaprotestowała, interweniowali również przedstawiciele Kościoła katolickiego. Protesty spowodowały, że 101 uczonych powyżej 40. roku życia zwolniono. Jednak wielu z nich zmarło później z powodu wycieńczenia warunkami obozowymi. Niektórych ponownie aresztowano, a następnie rozstrzelano.
Akcja "Sonderaktion Krakau" była częścią niemieckiego planu wyniszczenia inteligencji polskiej (intelligenzaktion). Realizowały ją tzw. „Einsatzgruppen” (grupy operacyjne policji bezpieczeństwa) oraz Selbstschutz, na podstawie imiennych list proskrypcyjnych (Sonderfahndungsbuch Polen), zawierających nazwiska wybitnych osób narodowości polskiej oraz elity kulturalnej, politycznej i społecznej. Listy sporządzano przed wojną m.in. na podstawie informacji przekazywanych przez współpracujących z niemieckim wywiadem członków mniejszości niemieckiej w Polsce. Osoby umieszczone na liście były aresztowane oraz rozstrzeliwane w masowych egzekucjach. Łącznie, w różnych regionach Polski, do 1940 roku rozstrzelano około 60 tysięcy przedstawicieli polskiej inteligencji (Maria Wardzyńska "Był rok 1939 Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion" Instytut Pamięci Narodowej, 2009 ISBN 978-83-7629-063-8).
 |
| Obraz Mieczysława Wątorskiego: Aresztowanie profesorów. Powstał w 1956 r. Artystę zainspirowała książka prof. Jana Gwiazdomorskiego: Wspomnienia z Sachsenhausen (1946 r.) |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz