W styczniu
1940 r. na terenie KL Stutthof miało miejsce posiedzenie policyjnego sądu
doraźnego – Standgericht, któremu przewodniczył szef Staatspolizeistelle w
Gdańsku, dr Helmut Tanzmann. Jednym z członków Standgericht był Max Pauly,
komendant KL Stutthof. Wyrokiem tego sądu skazano na karę śmierci
kilkudziesięciu przedstawicieli polskiej inteligencji oraz polskich pracowników gdańskich
urzędów. Pierwszej egzekucji dokonano 11 stycznia 1940r. - rozstrzelano 22
osoby. Dwa miesiące później, 22 marca w Wielki Piątek wykonano drugą egzekucję,
podczas której rozstrzelano 67 osób. Wydarzenie to wspomina Tadeusz Masio,
więzień Stutthofu, który brał udział w maskowaniu miejsca egzekucji: „...w
marcu 1940 roku miałem największe przeżycie z całego pobytu w obozie
Stutthof. W obozie była Strafkolona – karna kolona. Składała się ona z Polaków
z Wolnego Miasta Gdańska... ...było ich kilkudziesięciu. Nigdy nie byli
wypuszczani poza obóz. W czasie przerwy obiadowej, gdy inni odpoczywali, to oni
bez przerwy byli ćwiczeni, ganiani po placu, czołgali się...Było już ciemno
kiedy od strony lasu... usłyszeliśmy strzały, cała serię z broni maszynowej
...z krzykiem pognano nas w tym kierunku. Biegliśmy przez las, gdy dobiegliśmy
do miejsca oświetlonego reflektorami zobaczyliśmy wykopany duży rów.
Szeroki na 3-4 metry, długi na 20 metrów. W rowie leżały przysypane trochę
piaskiem trupy więźniów. Kazano nam ten rów zasypać ...słychać było jeszcze
jęki, cały stos się ruszał nawet po całkowitym zasypaniu. Na miejscu rowu
posadziliśmy kilka drzewek”. Egzekucją kierował SS-Obersturmfuehrer
Richard Reddig, późniejszy dowódca jednej z kompani wartowniczych w KL
Stutthof, który przed wojną pracował w Gdańsku jako kontroler tramwajowy.
Nazwiska rozstrzelanych 22 marca
1940 r.
1.
Binnebesel Alfons
2.
Block Alojzy
3.
Block Leon
4.
Borzyszkowski Edmund
5.
Ciepłuch Feliks
6.
Cymorek Rudolf
7.
Czyżewski Mieczysław
8.
Dettlaff Edmund
9.
Filarski Bernard
10.
Gauza Józef
11.
Garyantysiewicz Alfons
12.
Gierszewski Feliks
13.
Goldmann Stefan
14.
Górecki Marian
15.
Grabowski Leon Zygmunt
16.
Gregorkiewicz Józef
17.
Grimsmann Wilhelm
18.
Grimsmann Zygmunt
19.
Jesikiewicz Jan
20.
Jurkiewicz Antoni
21.
Klimkiewicz Teodor
22.
Knitter Wincenty
23.
Komorowski Bronisław
24.
Kosznik Paweł
25.
Kramer Gustaw
26.
Kryń Jan
27.
Lange Bogdan
28.
Lendzion Antoni
29.
Łysakowski Konrad
30.
Majkowski Jan
31.
Mionskowski Augustyn
32.
Młodzieniewski Franciszek
33.
Muzyk Feliks
34.
Nitka Edward
35.
Nitka Brunon
36.
Ossowski Józef
37.
Papka Alfons
38.
Paszota Bolesław
39.
Piasecki Wincenty Juliusz
40.
Planeta Juliusz
41.
Pniewski Władysław
42.
Reetz Stanisław
43.
Sojecki Konrad
44.
Suchecki Brunon
45.
Szarski Gustaw
46.
Szuca Michał
47.
Thomas Henryk
48.
Trzebiatowski Leon
49.
Wesołowski Augustyn
50.
Wieczorkiewicz Henryk
51.
Wika – Czarnowski Anastazy
52.
Witkowski Szymon
53.
Woyda Piotr
54.
Ziółkowski Tadeusz
55.
do 67 – nazwiska ofiar nieznane
Źródła:
Agnieszka
Kłys, praca pt. „Niemcy, obywatele byłego Wolnego Miasta Gdańska w załodze
obozu Stutthof (1939-1945)”
Janina
Grabowska-Chałka, „Informator Historyczny Muzeum Stutthof”
Wykaz egzekucji zbiorowych w KL Stutthof w latach
1939-1945 - ekspozycja Muzeum Stutthof.
Ekspozycja z nazwiskami rozstrzelanych 11 stycznia i
22 marca 1940r. - Muzeum Stutthof.
Miejsce egzekucji działaczy Polonii Gdańskiej - las w
okolicach Sztutowa.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz