„Historia więźniów skandynawskich w KL Stutthof"

Pod koniec 1943 r. do KLStutthof przybywają dwie różne grupy więźniów z krajów skandynawskich – z Daniii Norwegii.

Po wybuchu II wojnyświatowej, zarówno Dania jak i Norwegia ogłosiły neutralność. Mimo to, 9kwietnia 1940 r. poseł niemiecki w Danii przekazał duńskiemu ministrowi sprawzagranicznych memorandum, dotyczące decyzji Niemiec o pokojowej okupacji Danii,a jednocześnie niemieckie okręty inwazyjne wpłynęły do Kopenhagi. Ostateczniekról Danii, Chrystian, wezwał naród do unikania wszelkiego oporu wobec wojskokupacyjnych i zachowania spokoju i równowagi. W tym czasie z okupowaną Daniąnadal stosunki dyplomatyczne utrzymywał Związek Sowiecki, dlatego dopiero powybuchu wojny niemiecko – sowieckiej, w nocy 22 czerwca 1941 r., Niemcyzażądali od rządu duńskiego aresztowania 70 liderów partii komunistycznej.Ostatecznie aresztowano 496 i przewieziono ich do pierwszego w Danii obozu koncentracyjnego w Horserød. Dopiero w1943 r. w Danii zaktywizował się ruch oporu. Wzmogły się akcje sabotażu idywersji w fabrykach oraz na szlakach komunikacyjnych, dlatego 29 sierpnia 1943r. okupant ogłosił w Danii stan wyjątkowy oraz internował resztki królewskiejarmii. Jednocześnie był to oficjalny dzień przejścia Dani na stronę koalicjiantyhitlerowskiej. W tej sytuacji obóz Horserød został zajęty przez Niemców, którzy 2 października 1943 r.rozpoczęli wywózkę więźniów. 5 października 1943 r. z obozu Horserød do KLStutthof przybyło 150 duńskich komunistów.

W połowie sierpnia 1943 r.rozpoczęła się akcja przeciwko norweskiej policji. Policjanci, z różnychregionów Norwegii, którzy odmówili współpracy z prohitlerowskim rządem VidkunaQuislinga, zostali aresztowani i osadzeni w obozie w Grini. 14 grudnia 1943 r.w aktach KL Stutthof odnotowano przybycie z Grini 271 policjantów norweskich, akolejnych 17 odnotowano w aktach KL Stutthof 13 stycznia 1944 r.

6 sierpnia 1943 r. Quisling ogłosiłstan wojenny ze Związkiem Sowieckim i rozpoczął akcję werbowania młodzieżynorweskiej na front wschodni. Akcja poboru norweskiej młodzieży wzmogła sięwiosną i latem 1944 r. Część młodzieży podlegającej mobilizacji ukryła się izasiliła szeregi partyzanckie, a około 14 000 poborowych przerzucono doSzwecji. Jednocześnie nastąpiły aresztowania za udział w norweskim ruchu oporu. Z tej grupy 63 Norwegów w dniu 13 sierpnia 1944 r. przysłano do KL Stutthof.

Trzecią grupa więźniów skandynawskich byli Finowie.  W dniu 21października 1944 r. do KL Stutthof dostarczono 71 Finów (w tym 10 kobiet), a kolejnych 17 przywieziono do obozu 28 października, którzy byli członkami załóg czterech statków fińskich,przybyłych do Gdańska po kapitulacji Finlandii.

O mało znanych losach tej grupy więźniów obozach koncentracyjnych opowiada Paweł Janicki, realizujący, we współpracy z Muzeum Stutthof, projekt „KL Stutthof - historia więźniów skandynawskich w KL Stutthof podczas II wojny światowej" (www.fermentum.se).

Uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej 271 policjantów norweskich, którzy byli więzieni w obozie koncentracyjnym Stutthof.

Uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej 271 policjantów norweskich, którzy byli więzieni w obozie koncentracyjnym Stutthof.