Błogosławiony ks. Bronisław Komorowski (1889-1940)

Błogosławieni Męczennicy Obozu Koncentracyjnego Stutthof

O, Bronisławie, Patronie

Wskaż drogę, pomagaj nam.

Bądź jasną gwiazdą w ciemności

Zaprowadź do nieba bram.

                Ty byłeś wzorem pokory,

                głosiłeś jak prawym być.

                Wyprostuj ścieżki zgubionym,

                powiedz jak godnie żyć.

                Naucz nas cnoty skromności,

                Patronie dnia Codziennego.

                Naucz z Bożą radością

                odróżniać dobro od złego.

Nie zmogły Cię dziejowe burze,

dawałeś przykłady męstwa.

Bądź naszej młodzieży stróżem,

prowadź ją do zwycięstwa.

Gdy przyszła na wszystkich trwoga,

Wybrałeś męki koronę.

Z ufnością wielbiłeś Boga,

Tyś perłą przed Pana tronem. 

(„Pieśń Do Błogosławionego Bronisława Komorowskiego”, słowa: Renata Leszczyńska, muzyka: Krystyna Chatlas)

Błogosławiony ks. Bronisław Komorowski (1889-1940)

Urodził się 25 maja 1889r. w Barłożnie koło Starogardu Gdańskiego, w rodzinie chłopskiej. Po ukończeniu szkoły powszechnej, a następnie nauki w Collegium Marianum w Pelplinie, w latach 1910-1914 studiował w tamtejszym seminarium duchownym. Święcenia kapłańskie uzyskał 2 kwietnia 1914r. 

Od początku swojej działalności duszpasterskiej ks. Komorowski był aktywnym działaczem Polonii Wolnego Miasta Gdańska. Od 1920r. aktywnie działał na rzecz organizowania polskiego duszpasterstwa, polskich kościołów i nabożeństw. W 1923r. wspólnie z działaczami polonijnymi utworzył Towarzystwo Budowy Kościołów Polskich, a w 1924r. w budynku po dawnej pruskiej ujeżdżalni koni, w koszarach telegrafistów w Gdańsku, otworzył kościół, w którym zorganizował duszpasterstwo dla ludności polskiej. W 1925r. doprowadził do uroczystego poświęcenia kościoła pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika. W dalszych latach prowadził aktywną działalność na rzecz duszpasterstwa Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku. Dzięki jego inicjatywie powstało wiele stowarzyszeń i organizacji polskich. Działał również na niwie politycznej. W latach 1933-1934 był jedynym polskim radnym w Wolnym Mieście Gdańsku. W 1935r. kandydował na stanowisko posła polskiego do Gdańskiego Volkstagu.

Aresztowanie

1 września 1939r. ks. Bronisław Komorowski został aresztowany na terenie plebanii, skąd doprowadzono go do „Viktoria Schule”. Moment ten opisuje w swoich wspomnieniach inny więzień hitlerowców, Maksymilian Kempiński: „Zobaczyłem potem jak przechodzący przez bramę ksiądz Komorowski nie uchylał się przed ciosami szturmowców. Wyprostowany, choć mocno pokrwawiony, doszedł do naszej salki”. Inny więzień, Wiesław Arlet, również wspomina spotkanie z księdzem Komorowskim w „Viktoria Schule”: „Po rejestracji grupę, w której się znalazłem skierowano do piwnicy tak zatłoczonej, że można było w niej tylko stać. Wśród zmaltretowanych zobaczyłem księdza Komorowskiego, proboszcza kościoła św. Stanisława we Wrzeszczu. Miał on usta rozbite na krwawą miazgę”.

Stutthof

2 września ks. Komorowski znalazł się w 150-osobowej grupie więźniów skierowanych w pierwszym transporcie do obozu koncentracyjnego Stutthof. Od początku pobytu w obozie był narażony na szykany i prześladowania ze strony esesmanów. Najpierw pracował przy budowie obozowych baraków, a następnie wyznaczano go do najcięższych prac, przeważnie przy czyszczeniu ustępów. Hitlerowcy w ten sposób chcieli upokorzyć znanego w środowisku polonijnym księdza. Mianowali go również kapem kolumny roboczej czyszczącej kloaki obozowe, usiłując jednocześnie zmusić do znęcania się nad podległymi mu więźniami. Celu nie osiągnęli gdyż, jak wspomina inny więzień – Roman Bellwon – „...okazał on Chrystusową miłość wobec nich, pomagając najbardziej wycieńczonym, dzieląc się z nimi każdą strawą. Sam maltretowany i okrutnie dręczony, do końca zachował dla wszystkich otwarte serce i uśmiechniętą twarz. Stale podtrzymywał nas na duchu, zachowując postawę prawdziwie polska i kapłańską”. 

Inny świadek poniżania przez hitlerowców księdza Komorowskiego, ks. Wojciech Gajdus, zadał mu kiedyś pytanie, co czuł gdy jako kapo pracował w scheisskomando. W Odpowiedzi usłyszał: „Czułem się jak na ambonie na oczach więźniów i dbałem o to żeby kazanie dobrze wypadło. Myślę, że to były moje najlepsze kazania”.

Pod koniec września 1939r. ks. Bronisław Komorowski wraz z innymi księżmi został oskarżony o gromadzenie broni w kościele, w celu jego obrony. Straszono go, że jeżeli nie przyzna się do „winy”, zostanie rozstrzelany. Ponieważ nie potwierdził oskarżenia, został ukarany  trzydniowym pobytem  w bunkrze, gdzie głodzono go i torturowano.

Egzekucja

22 marca 1940r., w Wielki Piątek, ks. Bronisław Komorowski, w grupie 66 działaczy Polonii Gdańskiej, został wywieziony do lasu w pobliżu obozu i tam wraz z innymi rozstrzelany. Grób zamaskowano, jednakże w 1946 roku został on odnaleziony. Zwłoki po ekshumacji pochowano 4 kwietnia 1947r. na cmentarzu w Gdańsku-Zaspie. 

W 1999r. ks. Komorowski został przez papieża Jana Pawła II wyniesiony na ołtarze. W tym samym roku w Gdańsku zawiązał się Społeczny Komitet Budowy Pomnika Błogosławionego Ks. Bronisława Komorowskiego. Pomnik został odsłonięty w 2000 roku na placu jego imienia we Wrzeszczu,  w 110. rocznicę urodzin księdza, 85. rocznicę święceń kapłańskich i 75. rocznicę poświęcenia kościoła św. Stanisława BM.

Na podstawie książki Elżbiety Grot „Błogosławieni Męczennicy Obozu Stutthof”.

Pomnik ks. Bronisława Komorowskiego w Gdańsku

Ekspozycja Muzeum Stutthof